Ciężka astma koni (dawniej RAO) – jak zadbać o konia z dusznością?

Astma koni w postacie ciężkiej jest chorobą nieuleczalną. Koń choruje na nią do końca życia. Jednak podejmując odpowiednie działania, jesteśmy w stanie złagodzić objawy, sprawiając że koń będzie żył w komforcie, a nawet będzie mógł być normalnie użytkowany. Wymaga to często sporego nakładu pracy ze strony właściciela, opiekunów w stajni oraz współpracującego lekarza weterynarii. Istotne jest podjęcie odpowiednich działań na tyle szybko, aby w układzie oddechowym konia nie powstały trwałe zmiany.

Ograniczenie zapylenia

Bardzo ważna rolę w leczeniu konia z astmą mają warunki w jakich przebywa. Niestety, podejmując wszystkie inne próby leczenia, jednak bez zmniejszenia zapylenia w środowisku konia, efekt będzie niezadowalający. 

Koń z problemami oddechowymi powinien spędzać jak największą część doby na świeżym powietrzy. Może być to padok lub kwatera. Świetną opcją jest chów wolnowybiegowy. Jeżeli decydujemy się na utrzymanie konia w boksie, warto wybrać umiejscowienie go przy drzwiach oraz utrzymywać otwarte okno. Dobrym rozwiązaniem jest również boks w stajni angielskiej. 

Wyjątkiem są konie mające nasiloną alergię na pyłki roślin. One często w okresie nasilonego pylenia lepiej czują się w stajni, zamiast na łące. Jednak należy pamiętać, aby wówczas również postarać się zmniejszyć ilość kurzu, który niepotrzebnie podrażnia drogi oddechowe. 

Pyły pochodzące ze słomy i siana są nie tylko czynnikiem podrażniającym drogi oddechowe, ale również nośnikiem dla roztoczy, które stanowią najczęstszą przyczynę astmy alergicznej. Ograniczenie ich w bezpośrednim otoczeniu konia ma bardzo duże znaczenie w procesie leczniczym. Ściółkę ze słomy warto zamienić na podłoże lniane, konopne lub odpylone trociny. Siano natomiast najlepiej, jeżeli będzie parowane. Parowanie siana zmniejsza jego zapylenie, ale również redukuje ilość zarodników grzybów oraz roztoczy.

Więcej o parowaniu siana.

Ważne jest, aby podobne warunki były utrzymywane również w boksach sąsiadujących koni. Część stajni ma wyznaczone specjalne boksy dla alergików, gdzie konie stojące obok siebie, maja te same zalecenia.

Niezbędne leczenie

Wprowadzenie leczenia ogólnego jest często niezbędne do złagodzenia ostrych objawów astmy. Powinno być ono dobrane przez lekarza weterynarii, na podstawie aktualnego stanu zdrowia konia i nasilenia objawów. 

Lekami najczęściej używanymi w przypadku ciężkiej astmy są leki sterydowe, wyciszające odpowiedź zapalną organizmu. Zmniejszają dzięki temu obrzęk dróg oddechowych i ułatwią oddychanie. W przypadku ostrego skurczu oskrzeli stosowane są również leki rozluźniające mięśniówkę gładką i udrażniające przepływ powietrza. Jeżeli astma u konia przebiega z nasileniem wydzielniczości śluzówki, z powiedzeniem można stosować leki rozrzedzające wydzielinę i ułatwiające wykrztuszanie.

Wielu właścicieli obawia się stosowania leków sterydowych, tłumacząc to, że jeżeli już raz je podamy, to trzeba będzie je stosować zawsze. Nic bardziej mylnego. Zastosowanie ogólnych leków sterydowych jest konieczne do przywrócenia prawidłowego przepływu powietrza w układzie oddechowym. Dzięki nim, zapobiegamy trwałemu remodelingowi tkanki płucnej. Nie stosujemy ich też do końca życia konia bez przerwy. Często już po jednaj serii leków ogólnych jesteśmy w stanie kontynuować leczenie tylko lekami wziewnymi.

Nebulizacja to podstawa

Absolutnie konieczną częścią leczenia astmy koni są nebulizacje. Pozwalają one, na podawanie leków bezpośrednio do układu oddechowego, co znacząco zmniejsza ryzyko skutków ubocznych leczenia. Używanie odpowiednich preparatów pozwoli nawilżyć drogi oddechowe, oczyścić z nadmiaru wydzieliny i zmniejszyć stan zapalny. 

Preparaty do nebulizacji powinny być zalecone przez lekarza weterynarii w oparciu o aktualny stan zdrowia konia. Używane preparaty dają możliwość rozrzedzania wydzieliny, jak np. solna z Morza Martwego, działać przeciwzapalnie dzięki zawartej ektoinie, czy nawilżać drogi oddechowe i zmniejszać podrażnienia, jak preparaty z kwasem hialuronowym. 

Najważniejszym czynnikiem w podawaniu leków droga nebulizacji jest używany do tego sprzęt. Ze względu na wielkość konia i pojemność jego płuc, nebulizatory stosowane z medycynie ludzkiej niestety się tu nie sprawdzą. Ważna jest moc urządzenia oraz bezpośrednie dostosowanie maski do kształtu głowy konia. Dzięki temu wytworzona zostaje komora inhalacyjna, z której koń wdycha odpowiednio rozdrobnione cząsteczki. Sprzętem docenianym przez lekarzy i właścicieli koni na całym świecie jest nebulizator Flexineb.

Odpowiednia dieta

Odpowiednie żywienie konia z astmą ma znaczącą rolę w zmniejszeniu objawów choroby oraz utrzymaniu zwierzęcia w prawidłowej kondycji ciała. Niestety, ale zwiększona praca układu oddechowego często wiąże się ze zwiększonym wydatkiem energetycznym, co bez zmian w diecie kończy się obniżeniem kondycji ciała konia. 

Chore zwierzę powinno mieć dostęp do siana poddanego parowaniu w nieograniczonej ilości. Dietę konia z astmą warto wzbogacić o dodatki sieczki z lucerny, będącego źródłem dobrze przyswajalnego białka. Chcąc wspierać drogi oddechowe w dłuższej perspektywie czasu, warto wprowadzić do żywienia mieszanki ziołowe dedykowane dla koni z problemami oddechowymi. Ziołoterapia pomaga zmniejszyć stan zapalny oraz ułatwić wykrztuszanie zalegającej wydzieliny. 

Wpis powstał przy współpracy z doświadczonymi lekarzami weterynarii z OmniVet Rzeszów.

Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie? Napisz do nas.