Kiedy koń odczuwa zaniepokojenie i stres – czy wiesz, jak to rozpoznać?

Wrzody żołądka, łykawość, agresja w stosunku do człowieka – to wszystko mogą być efekty chronicznego stresu u konia. Przed naszymi wierzchowcami każdego dnia pojawia się wiele wyzwań związanych z ich użytkowaniem, a także sposobem utrzymania. Różne odchylenia od codzienności, do której są przyzwyczajone mogą powodować stres. Czy wiesz, jak rozpoznać zaniepokojenie u konia i jakie mogą być długotrwałe efekty chronicznego stresu? O tym przeczytasz w dzisiejszym artykule.

Czynniki wywołujące niepokój u koni

Najlepsze efekty w zapobieganiu szkodliwemu działaniu stresu jest unikanie sytuacji wpływających negatywnie na równowagę psychiczną konia. Nie zawsze jednak jesteśmy w stanie je wyeliminować. Jednak mając świadomość, co stresuje konie, możemy starać się łagodzić skutki pewnych sytuacji.
Konie jako zwierzęta z natury płochliwe odczuwają duży stres w sytuacjach i w miejscach dla nich nowych. Niekorzystnie na stan psychiczny konia będą wpływać częste zmiany stajni, czy wyjazdy na zawody. Problemem może być również niewłaściwy sposób użytkowania konia oraz źle dobrany sprzęt.
Dla niektórych mniej oczywistym czynnikiem stresowym jest sposób utrzymania konia, nie pozwalający na jego naturalne zachowania. Brak swobodnego ruchu, możliwości podejmowania decyzji oraz brak stałego dostępu do paszy objętościowej to bardzo istotne stresory u współczesnych koni. Równie niekorzystnie na stan psychiki konia wpływa brak swobodnych kontaktów z innymi końmi. Niemożliwość zaspokojenia tych podstawowych potrzeb generuje odczuwanie przez konie chronicznego stresu.
Innymi czynnikami jest ból i choroba, które często nie mają jasnych objawów. Zdarza się, że nie od razu właściciel jest w stanie zauważyć problem z zębami czy zatokami, przewlekłym bólem w wyniku przeciążenia grzbietu. Dopiero pojawiające się widoczne objawy chronicznego stresu sprawiają, że opiekun rozpoczyna diagnostykę w poszukiwaniu problemu.

Objawy stresu u koni

Podstawową reakcją konia na stres jest ucieczka. Koń wówczas próbuje się wyrwać osobie prowadzącej go. Podczas jazdy objawia się to odskakiwaniem czy ponoszeniem. Gdy czynnik stresowy występuje na padoku, koń potrafi przeskoczyć czy staranować ogrodzenie w momencie ucieczki.
Jako efekt stresu, u wierzchowca mogą również pojawić się zachowania agresywne. Konie z natury są zwierzętami o pokojowym usposobieniu. W naturalnym środowisku wybierają ucieczkę, aniżeli atak. Jeżeli nie mając takiej możliwości potrafią gryźć lub kopać. Jeżeli wierzchowiec przejawia takie zachowania, nie wynika to z jego złośliwości, natomiast z odczuwanego dużego stresu.
Przy występującym chronicznym stresie pojawiają się również przejawy autodestrukcji. Konie gryzą się, czy ocierają. Pojawiają się również nałogi, taki jak łykawość, tkanie, chodzenie w kółko.
W wyniku ciągłego stresu i braku odpowiedzi na wcześniejsze mechanizmy obronne, koń może przyjąć formę depresyjną. Staje się apatyczny, niekontaktowy i niewspółpracujący. Brak przeprowadzenia wówczas zmian w środowisku konia, może w efekcie doprowadzić nawet do jego śmierci.

Skutki przewlekłego działania czynników stresowych

Pomimo znacznej rozbieżności gatunkowej, ludzi i konie łączy taki sam mechanizm wyzwalania reakcji stresowej przez niepokojące bodźce. Krótkotrwały stres jest mechanizmem obronnym organizmu, odpowiada za przetrwanie gatunków. W momencie odczuwanego zagrożenia, organizm jest mobilizowany do działania na najwyższych obrotach. To co jeszcze nas łączy to negatywne skutki, jakie może wywołać w organizmie chroniczny stres.
Długotrwałe wydzielanie przez organizm substancji mobilizujących w czasie sytuacji stresowe, takich jak m. in. kortyzol, adrenalina czy glukoza, wpływa na działanie wielu układów narządowych w organizmie. Przez chroniczny stres obciążony jest układ sercowo-naczyniowy, nerwowy, rozrodczy, odpornościowy oraz pokarmowy. Nadmierna eksploatacja narządów wpływa na zaburzenia ukrwienia i ich działanie.
W efekcie konie poddane chronicznym stresorom mogą cierpieć z powodu wrzodów żołądka, zaburzeń trawienia, czy nawracających kolek. Klacze użytkowane rozrodczo mogą mieć nieregularne cykle, a ciąża może zakończyć się resorpcją zarodka. Przez obniżoną odporność dochodzi również do częstych zakażeń chorobami wirusowymi czy bakteryjnymi.
Efekty chronicznego stresu będą również widoczne podczas treningów. Utrudniona koncentracja i brak możliwości rozluźnienia mięśni, może prowadzić do przewlekłych napięć mięśniowych, występowania bolesności grzbietu, a w dłużejesz perspektywie obniżenia kondycji i wydolności organizmu.

Jak zapobiegać efektom chronicznego stresu, gdy nie jesteśmy w stanie usunąć wszystkich stresorów? O tym już wkrótce na blogu NaszKonik!

Jeśli szukasz sposobu, aby pomóc swojemu koniowi poczuć się lepiej, z chęcią pomożemy Ci znaleźć najlepsze rozwiązanie. Wielu opiekunów zauważyło, że ich konie stają się spokojniejsze i mniej zestresowane po zastosowaniu produktów TUTAJ

Wpis powstał przy współpracy z doświadczonymi lekarzami weterynarii z OmniVet Rzeszów.

Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie? Napisz do nas! KONTAKT